Transformatory. Ekonomika pracy. Koszty.

Z punktu widzenia użytkownika ważną kwestią jest optymalizacja relacji kosztów transformatora w przewidzianym czasie pracy, w warunkach zachowania wymaganych kryteriów technicznych. Elementami tych kosztów są: koszt inwestycji oraz koszty eksploatacji.

Na koszt eksploatacji transformatora wpływ ma jego sprawność mierzona jako stosunek mocy po stronie wtórnej do mocy pobieranej przez transformator. Straty mocy w procesie transformacji zachodzą w rdzeniu transformatora (tzw. straty w żelazie) oraz w uzwojeniu w wyniku oporności materiału, z którego wykonane jest uzwojenie wtórne (tzw. straty w miedzi).

Do innych kosztów związanych z eksploatacją transformatora zalicza się koszty remontów kapitalnych i bieżących, koszty osobowe ruchu oraz koszty administracyjne.

Głównymi elementami kosztu inwestycji w transformator są: cena jego zakupu, montażu, koszt obsługi kapitału i amortyzacja. Wysokość poziomu strat w poszczególnych kryteriach zależy od specyfiki warunków ekonomicznych poszczególnych krajów (m.in. cena energii elektrycznej, stopa procentowa, okres amortyzacji). Stąd transformator o bardzo niskich stratach i wskutek tego drogi (np. z rdzeniem wykonanym z anizotropowych blach krzemowych) w niektórych krajach może się okazać w eksploatacji mniej korzystny niż transformator tańszy o większych stratach. Na innych rynkach energetycznych sytuacja może być odwrotna.

Jednak największa grupa użytkowników transformatorów dystrybucyjnych, jakimi są przedsiębiorstwa dystrybucyjne energii, nie zawsze działają w warunkach sprzyjających podejmowaniu decyzji racjonalnych z punktu widzenia całości gospodarki. Specyficzne regulacje, jakim podlegają rynki energetyczne poszczególnych krajów, często zniechęcają je do inwestowania w droższe i efektywniejsze transformatory.

Do najczęstszych przyczyn tego zjawiska można zaliczyć np. często sankcjonowaną regulacjami częściową redystrybucję zysków do użytkowników końcowych, nierzadko występującą niezależność działów inwestycyjnych i eksploatacji czy niestabilność samego środowiska regulacyjnego.

Dlatego przedmiotem troski regulatorów powinno być tworzenie warunków zachęcających dystrybutorów do działań zmierzających do podniesienia efektywności energetycznej całego państwa i przez to sprzyjających konkurencyjności gospodarki.

Cena decyduje o kontraktach dla dystrybucji
Zakupy spółek dystrybucyjnych odbywają się w oparciu o ustawę o zamówieniach publicznych: do przetargu publicznego firmy startują z jasno sprecyzowanymi parametrami technicznymi, czyli na poziomie parametrów technicznych oferty są porównywalne, bo taki jest cel ustawy o zamówieniach publicznych. I nie ma co ukrywać, że w związku z tym głównym kryterium zakupowym pozostaje cena.

W sytuacji rosnącego popytu coraz większe znaczenie ma właściwe planowanie wykorzystania mocy produkcyjnych dużych dostawców, aby zobowiązania na duże partie transformatorów podjęte na przetargu mogły być wykonane w określonym terminie.

Większość z pracujących w kraju trafo dystrybucyjnych liczy ok. 20 lat. Powinny być one wymieniane. Urządzenia te powodują duże straty, pracują na zniszczonym oleju, wykonane są z kiepskich materiałów.

Jednakże w praktyce zakłady dystrybucyjne jak najdłużej remontują transformatory i utrzymują w tym celu w swoich strukturach zakłady remontowe. Do najczęściej stosowanych procedur „remontowych" należy m.in. uzdatnianie oleju w specjalnych instalacjach, które mogą być nawet dowożone do urządzeń na samochodach, czy przewijanie uzwojenia, co niekiedy może być operacją droższą od zakupu nowego transformatora.

Czytaj więcej na temat transformatorów:

Podstawowe informacje o transformatorach. Model transformatora.

Transformatory rozdzielcze (dystrybucyjne). Zastosowanie oraz konstrukcja.

Przekładnia transformatora. Połączenia uzwojeń. Kojarzenie uzwojeń.

Polski rynek transformatorów dystrybucyjnych. Kierunki rozwoju.